سیستم پد و فن گلخانه نحوه نصب، مزایا و معایب

سیستم فن و پد گلخانه چیست و چگونه کار می‌کند؟ بررسی جامع مزایا، معایب و نحوه نصب

در گلخانه‌هایی که دمای هوا به‌سرعت افزایش می‌یابد، کنترل دما امری حیاتی است. یکی از کارآمدترین روش‌های خنک‌سازی محیط گلخانه‌ای، استفاده از سیستم فن و پد است؛ سیستمی که با بهره‌گیری از تبخیر آب، دمای هوای داخل گلخانه را به‌شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
در واقع این سیستم نمونه‌ای از خنک‌کننده‌های تبخیری مستقیم است که بر اساس تماس هوای گرم و خشک با آب طراحی شده. در این فرآیند، گرمای هوا جذب آب می‌شود و با تبخیر آن، هوا خنک‌شده و به داخل گلخانه منتقل می‌شود.
توجه: در مناطق با رطوبت بالا یا هوای گرم و مرطوب، کارایی سیستم پد و فن کاهش می‌یابد و گزینه‌ی مناسبی نخواهد بود.
 

اجزای اصلی سیستم پد و فن در گلخانه

برای اینکه این سیستم عملکرد درستی داشته باشد، باید اجزای زیر به‌درستی نصب و راه‌اندازی شوند:
1. خنک‌کننده (پوشال یا سلولزی)
این پدها در دیواره گلخانه نصب می‌شوند و وظیفه جذب آب و عبور هوا را دارند. نوع سلولزی آن‌ها با لایه‌ای از کاغذ کرافت طراحی شده که هم جذب بالایی دارد و هم عمر طولانی.
2.سیستم آبرسانی
یک سیستم پشتیبان که شامل موارد زیر است:
مخزن ذخیره آب
پمپ آب
صافی و فیلتر
نازل‌های پاشش آب
ناودان جهت جمع‌آوری آب برگشتی
3. فن‌های گلخانه‌ای
فن‌ها در ضلع مقابل پد نصب می‌شوند و هوای گرم را از گلخانه خارج و هوای خنک‌شده را وارد می‌کنند. تعداد و اندازه فن‌ها باید متناسب با ابعاد و حجم گلخانه انتخاب شود.
4. مخزن آب
این مخزن معمولاً از جنس پلی‌اتیلن یا ورق گالوانیزه بوده و برای گردش آب تبخیری کاربرد دارد. نصب مخزن در عمق پایین‌تر زمین باعث برگشت آب از پدها به‌صورت ثقلی می‌شود.
نکته فنی: اگر از مخازن فلزی استفاده می‌کنید، بهتر است آن را در یک محفظه آجری-سیمانی قرار دهید تا از زنگ‌زدگی جلوگیری شود.
 
 

مزایای استفاده از سیستم پد و فن

نصب و نگهداری آسان: نصب ساده و سرویس دوره‌ای کم‌هزینه.
قابل استفاده در گلخانه‌های بزرگ و کوچک: محدودیتی در متراژ ندارند.
سازگار با طبیعت: بدون تولید آلاینده‌های مضر.
امکان استفاده هم‌زمان با سایر تجهیزات: مانند مه‌پاش‌ها.
 

معایب سیستم پد و فن گلخانه‌ای

وابستگی به آب و برق: بدون یکی از این دو، عملکرد مختل می‌شود.
نیاز به تعویض دوره‌ای پدها: برای حفظ کارایی.
رسوب‌گیری پدهای سلولزی: مقاومت پایین در برابر پارگی.
اصول نصب سیستم پد و فن در گلخانه
برای بهره‌برداری بهینه، نصب این سیستم باید با رعایت نکات زیر انجام شود:
جهت نصب در مسیر وزش باد غالب باشد.
فن‌ها در ارتفاع بالا و پدها در محل برخورد مستقیم هوای گرم قرار گیرند.
حجم و ظرفیت فن‌ها مطابق حجم گلخانه باشد.
مخزن آب در ارتفاع مناسب برای تأمین فشار طبیعی قرار گیرد.
 

جدول مقایسه نوع پدها، دبی آب و ظرفیت مخزن مورد نیاز

نتیجه‌گیری: آیا سیستم پد و فن برای گلخانه شما مناسب است؟

اگر در منطقه‌ای با رطوبت کم زندگی می‌کنید و به‌دنبال روشی اقتصادی، سازگار با محیط و مؤثر برای خنک‌کردن گلخانه هستید، سیستم فن و پد یکی از بهترین گزینه‌ها برای شماست. با نصب صحیح و نگهداری اصولی، این سیستم می‌تواند عمر گیاهان، کیفیت محصول و بهره‌وری را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.